Transport morski, zarówno fracht morski z Chin, jak i każdy inny, powinien być dostosowany do międzynarodowych reguł handlu INCOTERMS®2010. Znajomość tych uniwersalnych wskazówek pozwala na sprawne przeprowadzenie całego procesu i uniknięcie niejasności związanych z zależnościami i rozwiązaniami sporów. A to przecież bardzo ważne, zwłaszcza, kiedy w grę wchodzi fracht morski z Chin.
Warunki dostaw INCOTERMS®2010 – Międzynarodowe Reguły Handlu
INCOTERMS®2010 zostały uznane przez Komisję ONZ Międzynarodowego Prawa Handlowego (UNCITRAL) za globalny standard interpretacji reguł handlu zagranicznego. INCOTERMS®2010 zawierają ujednoliconą wykładnię formuł określających prawa i obowiązki stron kontraktu handlowego dostawy sprzedanego towaru. Ułatwiają one zawieranie kontraktów i pozwalają unikać nieporozumień powstających w wyniku odmiennej interpretacji tych samych określeń. INCOTERMS®2010 regulując związki między sprzedającym i kupującym, nie określa jednocześnie stosunków stron umowy z przewoźnikami, spedytorami i operatorami przewozów multimodalnych. Regulacje INCOTERMS®2010 mają zastosowanie nie tylko w handlu zagranicznym (a więc i przy frachcie morskim z Chin), lecz także w unijnym, czy krajowym.
Jak wynika z powyższej definicji, Incoterms to reguły zawierania kontraktów handlowych, a nie transportowych. Ponadto nie mają charakteru międzynarodowej konwencji, a więc prawa, a stanowią rodzaj zaleceń. Mogą, więc i zdarzają się odstępstwa od tych reguł. Nie są też one formułami transportowymi, choć, na co dzień się je tak traktuje, ale może się zdarzyć przykładowo przypadek, że wprawdzie kontrakt handlowy zawarty jest na warunkach FOB w eksporcie z Polski, ale zlecenie składa i fracht do portu przeznaczenia opłaca spedytorowi eksporter, który rozlicza się za koszty frachtu i ubezpieczenia z importerem bezpośrednio.
Najczęściej używanymi formułami w spedycji morskiej są formuły FOB, CFR i CIF oraz EXW, DAP rzadziej DDP. Warto też zwrócić uwagę, że często nasi partnerzy zarówno agenci, jak i klienci używają terminów ze starszej wersji Incoterms. Najczęściej pojawiają się warunki DDU – Delivery Duties Unpaid (w najnowszej wersji DAP)
Reguły transportowe w żegludze
Jak wygląda ta kwestia, gdy pytamy o np. fracht morski z Chin? Formuły Incoterms nie są formułami określającymi warunki, na jakich zawierana jest umowa o przewóz. Armatorzy używają innych formuł, które precyzują, jakie elementy zawiera stawka frachtowa i za jakie czynności odpowiada armator. W formułach tych słowo Liner oznacza odpowiedzialność armatora, a słowo Free, że armator nie ponosi kosztów ani odpowiedzialności. Podstawowe formuły, z którymi się spotykamy to:
- LILO – liner in/liner out lub Liner terms – stawka frachtowa zawiera za i wyładunek, tzw. pełne warunki liniowe;
- LIFO – liner in/free out – stawka frachtowa zawiera koszty załadunku;
- FILO – free in/liner out – stawka frachtowa zawiera koszty wyładunku;
- FIFO – free in/free out – stawka frachtowa nie zawiera ani załadunku, ani wyładunku, tzw. czysty fracht.
Przy wszystkich warunkach „Free” linią przejścia odpowiedzialności i kosztów jest tradycyjnie burta statku.
Amerykańskie reguły handlowe RAFTD 1941
W Stanach Zjednoczonych i niektórych innych krajach Ameryk tradycyjnie używane są też reguły RAFTD 1941 (Revised American Foreign Trade Definitions), które różnią się od Incoterms. Są to:
- Ex
- A-FOB, B-FOB, C-FOB, D-FOB, E-FOB, F-FOB,
- FAS
- CF
- CIF
- Ex Dock
Szczególną uwagę trzeba zwrócić na formuły FOB, które dla przyzwyczajonych do Incoterms mogą się wydać zaskakujące.
WIĘCEJ NA TEMAT INCOTERMS 2010 WE WSZYSTKICH RODZAJACH TRANSPORTU
Wyjaśnienie skrótów
(A) F.O.B. (named inland carrier at named inland point of departure) Wymieniony krajowy (wewnętrzny) przewoźnik w wymienionym krajowym (wewnętrznym) miejscu nadania. Przedstawienie ceny w ten sposób odnosi się jedynie do krajowego miejsca wysyłki. Oznacza to, że sprzedawca załatwia załadowanie towarów do lub na wagony kolejowe, samochody, lichtugi, barki, samolot lub inny środek transportowy.
(B) F.O.B. (named inland carrier at named inland point of departure) Freight Prepaid To… (named point of exportation) Wymieniony przewoźnik krajowy w wymienionym miejscu nadania wewnątrz kraju, fracht zapłacony z góry do…(wymienione miejsce eksportu). Cena podana w ten sposób obejmuje koszty transportu do wymienionego miejsca eksportu, [1] sprzedający opłaca fracht do tego miejsca, nie biorąc odpowiedzialności za towary po otrzymaniu czystego listu przewozowego lub innego pokwitowania transportowego w wymienionym miejscu nadania wewnątrz kraju.
(C) F.O.B. (named inland carrier at named inland point of departure) Freight Allowed To... (named point) (wymieniony przewoźnik krajowy w wymienionym miejscu nadania wewnątrz kraju), fracht uwzględniony do… (wymienione miejsce). Cena podana w ten sposób obejmuje koszty transportu do wymienionego miejsca. Sprzedający nie opłaca jednak frachtu, lecz pozostawia go do pobrania i potrąca koszty przewozu bez ponoszenia odpowiedzialności za towary po otrzymaniu czystego listu przewozowego lub innego pokwitowania transportowego w wymienionym miejscu nadania wewnątrz kraju.
(D) F.O.B. (named inland carrier at named point of exportation) (wymieniony przewoźnik krajowy w wymienionym miejscu eksportu). Cena podana w ten sposób oznacza, że obejmuje ona koszty przewozu do wymienionego miejsca eksportu i sprzedający odpowiada za wszelką stratę lub szkodę, albo obie, jeżeli wynikną one w czasie przewozu do tego miejsca
(E) F.O.B. Vessel (named port of shipment) Statek (wymieniony port załadowania). Cena podana w ten sposób oznacza, że sprzedający pokrywa wszystkie wydatki aż do dostarczenia i łącznie z załadowaniem towarów na statek morski, przeznaczony przez lub dla kupującego [2] w wymienionym porcie załadowania.
(F) F.O.B. (named inland point in country of importation) (wymienione miejsce wewnątrz kraju importującego). Cena podana w ten sposób obejmuje koszt towaru i wszystkie koszty transportu do wymienionego punktu wewnątrz kraju importującego.
Polecamy dalszą lekturę naszych poradników!
[1] Port lub punkt graniczny, z którego towar wychodzi na eksport.
[2] Czyli na statek wyczarterowany przez kupującego lub na którym kupujący zarezerwował (zabukował) miejsce dla ładunku.